Stresli zamanlarınızda sivilceleriniz patlak veriyor ya da var olanların sayısı artıyorsa yalnız değilsiniz. Yapılan araştırmalar stres ile sivilce oluşumu veya artışı arasında bağlantı olduğuna işaret ediyor.

Afrika kıtasının güney doğu kısmında yer alan ve büyük bir ada olan Madagaskar’da çok sayıda endemik tür yaşar. Adanın en büyük yırtıcı hayvanları olan fossalar bu endemik türlerden birisidir.

Doktor çocuğunuz için bir doz bilgisayar oyunu yazarsa şaşırmayın çünkü artık ilaç olarak tescillenmiş bir bilgisayar oyunu var. Endavour adlı dijital oyun ADHD (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) için hazırlanmış ve ilaç olarak kullanılabilen bir oyun. Amerikan İlaç ve Gıda Kurumu (FDA) tarafından doktorların ilaç olarak reçetelemesine onay verilen Endavour, 8-12 yaş arası çocukların ADHD hastalığını yenmesine yardımcı oluyor. Yapılan klinik deneylerde bir ay boyunca haftada beş gün 25 dakika bu oyunu oynayan katılımcıların üçte birinde iyileşme görülmüş. Bu çalışmaların oyunun geliştiricisi tarafından desteklenen doktorlarca yapılmış olması ve oyunun etkilerinin bir ay içerisinde kaybolması gibi durumlar akıllarda soru işareti bıraksa da bir oyunun resmen ilaç olarak kullanılmasına onay verilmesi önemli bir gelişme. Bundan sonraki süreçte farklı konularda çok daha etkili ilaç-oyunlar geliştirilebilir. Yakın zamanda oyun geliştirme firmaları doktor aranıyor ilanı yayınlarsa şaşırmayın. Oyunun 5 dakikalık bir deneme sürümünü oynamak isterseniz Apple AppStore’da EndeavorRx – ADH adıyla aratıp mobil cihazınıza kurabilirsiniz.

Füzyon yöntemiyle enerji üreten füzyon nükleer enerji reaktörlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar hız kazandı. Journal of Plasma Physics dergisinde yayımlanan bir makaleye göre MIT’nin Plazma Bilimi ve Füzyon Merkezinden bilim insanlarının kurduğu Commonwealth Fusion Systems adlı firma yeni bir füzyon reaktör modeli geliştirdi. Geleneksel nükleer reaktörler nükleer fisyon yöntemiyle yani atomların parçalanmasıyla enerji üretiyor. SPARC adındaki yeni reaktörse Güneş gibi hidrojen atomlarının milyonlarca derece sıcaklığa kadar ısıtılarak çarpıştırılmasıyla enerji üretiyor. Böylece hem uranyum gibi az bulunan maddelere ihtiyaç duyulmuyor hem de radyoaktif atık miktarı daha az oluyor. Normalde füzyon reaktörü geliştirmek pahalı ve uzun zaman alan bir süreç. 34 ülkenin katılımıyla Fransa’da kurulması planlanan ITER füzyon reaktörü inşaatı 2013’te başladı ve 2035’te tamamlanması hedefleniyor; reaktörün toplam maliyetinin 22 milyar dolar civarında olacağı öngörülüyor. SPARC ise çok daha ucuz ve hızlı bir şekilde geliştirilecek. Öyle ki araştırmacılar önümüzdeki yıl inşaata başlayıp 2024’te tamamlamayı hedefliyor. Bu süre biraz iyimser olsa da projenin başarılı olması durumunda önümüzdeki 10 yıl içerisinde nükleer reaktör teknolojisinde önemli bir aşamaya
geçilmiş olacak.

Büyük veri çağında kullandığımız veya kullanmadığımız birçok cihazın bizimle ilgili bilgiler toplaması insanların farklı davranışlar sergilemesine neden oluyor. Bir ürünü sepetinize eklemeniz ve/veya vitrindeki bir elbiseye
bakmanız sizin kişiliğinizin tespit edilmesinde kullanılabiliyor. Birçok veri kaynağından toplanan bilgiler derlenerek sizinle ilgili tahminler yapılıyor. Böylece inançlarınız, ne yiyip içtiğiniz, geçmişte yaşadığınız travmalar, karakter yapınız, hastalıklarınız, hobileriniz ve sosyoekonomik düzeyiniz gibi birçok bilgi ortaya çıkarılabiliyor. Elbette bu sınıflandırmalar o kadar da doğru çalışmıyor ancak insanlar böyle bir sınıflandırmanın yaygınlaşmaya başladığını fark edince davranışlarını değiştirmeye başlıyor. Çünkü farkına varmadan yaptıkları masum davranışların geleceklerini etkilediğini düşünüyorlar. Örneğin arkadaşınızın gönderdiği bir bağlantıya tıkladığınızda bu erişimin kayıt altına alındığını ve ileride başınıza iş açabileceğini düşünerek bu eylemden vazgeçiyorsunuz.

COVID-19 nedeniyle belli bir yaşın üzerindeki yakınlarımızla temastan uzak durmaya çalışıyoruz. Ancak onların yaşadığı sosyal izolasyonu da gidermek gerek. Bu durumda robotlar bize yardım edebilir. ABD, Danimarka, İtalya ve Japonya gibi ülkelerde özellikle yalnız yaşayan veya bakım evlerinde kalan yaşlılara robot arkadaşlar gönderiliyor. Bu robotların bazıları insansı görünümde ve yanında bulunduğu kişiyle sohbet edebiliyor, ona kitap okuyor veya şakalar yapıyor. Bazı robotlarsa evcil hayvan gibi davranıyor, zaman içinde yanında bulunduğu kişiyi tanıyor ve onun hoşuna gidecek davranışlar sergilemeye başlıyor. Robotlar genel olarak yaşlıları memnun etse de elbette gerçek bir insanın yerini tutmuyor. Bu tür robotları eleştirenler de insanların robotlara güvenerek yakınlarını daha az arayıp soracağından endişe ediyor. Hâliyle, eksikliğimizi hissettirmemek için uzaktan da olsa aile büyüklerimizle iletişimimizi sıkı tutmak bu noktada çok değerli.

Apple iPhone 12 modelini tanıttı. 5g desteği; daha ince, daha hafif ve daha küçük tasarımı, kırılmalara karşı güçlendirilmiş ekranı gibi özellikleriyle bu yeni çıkan model var olan telefonunuzu değiştirmeniz için pek de motive edici sayılmaz. Ancak büyük telefonlardan hoşlanmayanlar için bir de mini modeli tanıtılan iPhone 12 mevcut telefonu eskidiği için yeni telefon arayışında olanlar için iyi bir alternatif olabilir. Öte yandan iPhone 12’de kullanılan A14 Bionic 5 nanometrelik çip teknolojisi hayli ilgi çekici. Sadece 25 atom genişliğinde transistörlerin kullanıldığı çipler çok daha fazla işlem gücü sağlıyor. Bu çipleri üretmek için gerekli teknoloji onlarca Türk mühendisin de çalıştığı Hollandalı ASML firması tarafından sağlanıyor. A14 bir önceki nesille aynı enerjiyi tüketmesine rağmen %15 daha hızlı.

Neredeyse tüm otomobil firmaları otonom araçlar üzerine çalışsa da henüz tam otonom sürüş sağlayan bir otomobil satışa sunulmadı. Tam otonom sürüş için en az 4. düzey bir otomobil geliştirmek gerekiyor. Bugün satılan son teknoloji araçlar ise ancak 2. düzeydeler. Aslına bakarsanız otonom araçların geliştirilmesi hayli yavaş ilerliyor ve şu ana kadar satışa sunulan otomobiller yalnızca birkaç dakikalığına direksiyonu bırakmanıza izin veriyor. Daha fazlası için hem mevcut yazılımlar istenilen düzeyde değil hem de donanım maliyeti araç başına milyonlarca lirayı bulabiliyor. OpenPilot adındaki proje ise mevcut aracınızı akıllandırmaya odaklanmış. 2015’te geliştirilmeye başlanan OpenPilot zaman içinde açık kaynak hâline gelerek dünyanın dört bir yanından otonom araç tutkunlarının desteğini aldı. OpenPilot’u geliştiren Comma.ai adlı firmanın çıkarmış olduğu Comma Two adlı cihaz 1000 dolara otomobilinizi güncel otonom araçların düzeyine çıkarmayı vaat ediyor.

İnkılâp
Arapça =klb=kalb kökünden türetilmiş bir kelimedir. Bir halden başka bir hale dönüşme, biçim değiştirme anlamına gelir. İnkılâplar, sanayi, bilim, kültür, sosyal, v.b. alanlarda olabilir. Etimolojik anlam olarak değiştirmeyi ifade eder. İnkılâp, evrim veya tekâmül (évolution) ve ıslahattan farklıdır. İnkılâp, hükümet darbesinden de farklı anlamlar ifade eder.

İnkılâp üç aşamada gerçekleşir: Birinci aşamayı oluşturan fikrî cephe, cemiyette değişiklik fikrinin, yeni fikir tohumlarının atıldığı ve geliştirildiği evredir. İkinci aşama, hazırlık aşamasının tamamlanmasından sonra gelir ve aksiyon dönemidir. Basit şekilde bir ihtilâli ifade eder. Üçüncü aşama da yıkılan, bozulan düzenin yerine bir yenisini kurma aşamasıdır. İşte bu yeniden kurma ile inkılâp başarılmış olur.